Dostępne są różne urządzenia uzdatniające, które usuwają obce cząstki zawarte w sprężonym powietrzu. Chcąc zapewnić wymaganą jakość sprężonego powietrza, zalecamy uwzględnić już na etapie planowania stacji sprężarek odpowiednie elementy uzdatniania sprężonego powietrza:

  1. chłodnica końcowa, 
  2. separator olejowo-wodny, 
  3. osuszacz chłodniczy i/lub 
  4. osuszacz adsorpcyjne,
  5. filtr.

Chłodnica końcowa

Podczas sprężania powietrze staje się gorące. W rzeczywistości w sprężarce większość zaabsorbowanej energii jest zamieniana na ciepło. Tylko mniejsza część jest wykorzystywana przez silnik do mechanicznego procesu sprężania. Jest to również powód, dla którego w miarę możliwości należy przewidzieć odzysk ciepła. 

Bezpośrednio po sprężeniu sprężone powietrze ma temperaturę od 70 do 200°C. Aby obniżyć tę temperaturę, stosuje się chłodnice końcowe, które również zmniejszają zawartość wilgoci w powietrzu. 

W większości przypadków chłodnice końcowe są już zainstalowane w sprężarce. Jeśli tak nie jest, chłodnica końcowa powinna być zawsze montowana jak najbliżej sprężarki. Gdy gorące sprężone powietrze jest schładzane w chłodnicy końcowej, powstaje tam większość kondensatu

Kondensat należy jak najszybciej usunąć z układu sprężonego powietrza, aby nie przedostał się do sieci sprężonego powietrza. Chłodnica końcowa może być chłodzona wodą lub powietrzem i zawsze powinna być wyposażona w separator wody i automatyczny syfon.

Separator oleju i wody

Separatory olejowo-wodne, rozdzielają kondensat od sprężonego powietrza (poprzez osuszanie) na olej i wodę. Kondensat zawiera wtedy tak mało pozostałości oleju, że można go odprowadzić bez szkody dla środowiska. Olej jest zbierany i może być utylizowany. W ten sposób znacznie zmniejsza się ilość resztek oleju, które należy utylizować.

Osuszacz chłodniczy

Osuszacze czynnika chłodniczego, dodatkowo schładzają sprężone powietrze poza sprężarką, aby umożliwić skroplenie i oddzielenie dodatkowej wody. Po schłodzeniu i skropleniu sprężonego powietrza, osuszacze podgrzewają je z powrotem do temperatury pokojowej. Ponieważ cieplejsze powietrze może wchłonąć więcej wilgoci niż zimniejsze, w ten sposób zapobiega się kondensacji pary wodnej w systemie rur. 

Osuszacze chłodnicze zazwyczaj schładzają sprężone powietrze do temperatury +3°C, co oznacza, że ciśnieniowy punkt rosy cieplejszego i bardziej suchego powietrza będzie wynosił 3°C. W osuszaczach chłodniczych nie można uzyskać punktów rosy poniżej 0°C, ponieważ w przeciwnym razie kondensat zamarzłby i osuszacz uległby oblodzeniu.

Osuszacze adsorpcyjne

W osuszaczach adsorpcyjnych można uzyskać ciśnieniowe punkty rosy o temperaturze do -70°C. Są one odpowiednie dla bardzo wysokich wymagań dotyczących jakości sprężonego powietrza lub dla projektów budowlanych, w których sieć rurociągów znajduje się częściowo na zewnątrz – z ryzykiem wykraplania się wilgoci zawartej w sprężonym powietrzu na ściankach rur w zimie przy niskich temperaturach. 

Osuszacze adsorpcyjne działają w oparciu o środek osuszający, który usuwa wilgoć z powietrza. Należy je regularnie regenerować. Suszarnie adsorpcyjne występują w wersji dwuzbiornikowej oraz jako obrotowe suszarnie bębnowe do wszystkich zastosowań przemysłowych. 

Suszarnie adsorpcyjne różnią się: 

  • sposobem działania, 
  • zapotrzebowaniem na energię,
  • ciśnieniowym punktem rosy. 

Czynnikiem decydującym o wyborze odpowiedniego procesu i osuszacza jest pożądany proces suszenia. Zasadniczo wyróżnia się osuszacze adsorpcyjne z regeneracją na zimno i z regeneracją na gorąco. 

  1. Osuszacze adsorpcyjne regenerujące się na zimno wykorzystują wyłącznie sprężone powietrze jako powietrze oczyszczające, tj. do regeneracji. Są one odpowiednie do małych przepływów objętościowych i osiągają ciśnieniowe punkty rosy do -20°C. 
  2. Osuszacze regenerujące na ciepło wykorzystują materiał adsorpcyjny za pomocą ciepła wytwarzanego elektrycznie lub za pomocą ciepła sprężania i mają lepszą wydajność niż suszarki regenerujące na zimno. Osiągalne punkty rosy wynoszą -40°C lub mniej. 
  3. Osuszacze wykorzystujące do regeneracji ciepło sprężania sprężarek. Suszarnie te mają bęben pokryty materiałem adsorpcyjnym, który jest regenerowany w sektorze przez strumień gorącego sprężonego powietrza. Sprężone powietrze jest następnie schładzane i wprowadzane z powrotem do głównego strumienia sprężonego powietrza. W drugim, większym sektorze bębna osuszany jest cały strumień sprężonego powietrza. Dzięki powolnemu obracaniu bębna każdy obszar jest na przemian regenerowany i napełniany wilgocią. Osuszacz radzi sobie bez strat sprężonego powietrza. Energia jest potrzebna tylko do napędzania bębna (około 200 W). Ponadto suszarki te nie wymagają stosowania filtrów wstępnych ani końcowych.